Khi mất đi một người thân yêu, nỗi đau không gì có thể xoa dịu được. Để giảm bớt nỗi niềm, nhiều gia đình Việt Nam thường treo tranh ảnh người đã khuất để bày tỏ lòng thương tiếc và tưởng nhớ họ. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều quan điểm trái chiều xoay quanh việc có nên thờ ảnh người mất tại nhà hay không.
Cụ thể, một số người ủng hộ cho rằng đây là cách thể hiện lòng hiếu thảo với tổ tiên. Hơn nữa, qua đó giúp những người còn sống giải tỏa nỗi đau mất mát. Tuy nhiên, một bộ phận phản đối lại lo ngại việc “níu kéo” quá mức sẽ cản trở sự siêu thoát của người quá cố, đồng thời có thể ảnh hưởng xấu đến vận may của gia đình. Vậy thực tế, việc có nên thờ ảnh người mất có đem lại lợi ích hay tác hại cho gia đình? Hãy cùng Tang lễ 24h tìm hiểu trong bài viết sau.
Nội dung
Quan niệm về việc treo di ảnh người chết
Có nên thờ ảnh người mất? Trong văn hóa tâm linh của người Việt, việc treo di ảnh người đã khuất luôn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Bên cạnh những lợi ích về mặt tâm linh mà tục lệ này mang lại, nó cũng khiến nhiều người hoang mang không biết nên thực hiện như thế nào cho đúng. Chính vì vậy, cần tìm hiểu sâu hơn về các quan điểm xoay quanh việc có nên thờ ảnh người mất để có cách nhìn nhận đúng đắn và thực hành hợp lý.
Theo văn hóa phương Tây
Có nên thờ ảnh người mất? Trong văn hóa Tây phương, tập tục treo chân dung người đã mất chủ yếu mang ý nghĩa tưởng nhớ, chứ không phải vì mục đích tâm linh như nhiều nền văn hóa phương Đông. Các phong tục, tập quán vốn được coi là bộ phận không thể thiếu trong nền văn hóa của mỗi quốc gia và khu vực.
Trong lịch sử, các gia tộc quý tộc và hoàng gia châu Âu thường treo chân dung tổ tiên theo thứ tự thế hệ dọc theo tường trong các lâu đài, đặt ở vị trí dễ nhìn để khẳng định nguồn gốc lâu đời và vinh quang của dòng họ.
Cho đến nay, mặc dù sự giao lưu văn hóa khiến nhiều người phương Tây quan tâm đến phong thủy, tục lệ treo ảnh người thân quá cố vẫn còn gây tranh luận. Phần lớn các thế hệ trước vẫn duy trì phong tục này để ghi nhớ quá khứ, trong khi nhiều người trẻ không đồng tình với cách làm truyền thống đó.
Nhìn chung, người phương Tây có cách tiếp cận khác biệt về việc treo ảnh người đã khuất so với văn hóa Đông phương. Điều này cho thấy sự đa dạng trong các phong tục tập quán của mỗi nền văn hóa.
Theo văn hóa phương Đông
Trong văn hóa phương Đông, đặc biệt tại Việt Nam, tục treo tranh ảnh người quá cố mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Theo quan niệm phổ biến ở các nước châu Á, cái chết không phải kết thúc mà là sự khởi đầu của kiếp sống mới bên thế giới bên kia. Tranh ảnh được xem là phương tiện kết nối giữa cõi âm và dương.
Vị trí treo tranh cũng như cách thờ cúng ảnh hưởng mạnh đến tài lộc, vận may của người sống. Tuy vậy, quan điểm này vẫn còn gây tranh cãi và không phải ai cũng đồng ý treo ảnh người đã khuất trong nhà.
Theo Phật giáo, sau khi mất, người quá cố trải qua thời gian “thân trung ấm” chờ phán xét trước khi vào kiếp sau. Trong giai đoạn này kéo dài khoảng 49 ngày, nếu thấy hình ảnh mình được treo trong nhà, họ sẽ nhớ lại kỷ niệm đẹp. Tuy nhiên, nếu người sống khóc lóc quá độ trước tranh ảnh, người quá cố sẽ không được siêu thoát. Điều đó ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần và vận may của gia đình
Nhìn chung, văn hóa Đông phương gắn nhiều ý nghĩa tâm linh với tục lệ treo tranh ảnh người đã khuất. Tuy vậy, quan điểm có nên thờ ảnh người mất vẫn còn gây ra nhiều tranh luận trái chiều.
Có nên thờ ảnh người mất trong nhà hay không?
Trong nền văn hóa thờ cúng của người Việt, thờ là hành động thiết lập bàn thờ, treo tranh ảnh và cúng dường lễ vật để tưởng nhớ người quá cố. Tuy nhiên, việc treo ảnh còn phụ thuộc vào mục đích và ý nghĩa của hành động đó.
Thực tế, tục lệ lập bàn thờ, làm lễ giỗ là phong tục lâu đời trong văn hóa Việt, không hẳn là sự níu kéo hay tiếc nuối người đã khuất. Đó là hình thức cầu nguyện giúp hương hồn người mất sớm về cõi vĩnh hằng, đồng thời giúp các thế hệ con cháu kế tục truyền thống tưởng nhớ tổ tiên.
Tuy nhiên, một số ý kiến lại cho rằng không nên lạm dụng việc thờ cúng ảnh người mất, nhất là treo quá nhiều bức ảnh trong nhà. Bởi lòng thành kính quá mức có thể biến thành sự níu kéo, cản trở sự siêu thoát của người quá cố.
Nhìn chung, vấn đề có nên thờ ảnh người mất vẫn còn có nhiều quan điểm trái chiều. Điều quan trọng là phải thực hiện đúng mực, tránh rơi vào cực đoan.
Những điều kiêng kị cần tránh khi thờ ảnh người mất trong nhà
Trong văn hóa Việt Nam, việc thờ cúng tranh ảnh người thân quá cố vốn là một phong tục tốt đẹp, thể hiện lòng hiếu thảo và sự tưởng nhớ tổ tiên. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng cách, việc thờ cúng có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn. Vì vậy, cần lưu ý một số điều kiêng kị sau đây để việc thờ cúng đạt hiệu quả tốt nhất.
Kiêng kỵ treo ảnh người chết trong phòng khách
Theo phong tục của người Việt, sau khi làm lễ cho người quá cố, gia đình chỉ nên thắp hương trước di ảnh vào những dịp đặc biệt như rằm, mùng một, ngày giỗ để thông báo và đón vong linh về dự tiệc cúng.
Trong trường hợp không gian hạn hẹp buộc phải đặt bàn thờ tại phòng khách, gia chủ cần có giải pháp che chắn, tách bạch không gian thờ cúng với không gian sinh hoạt chung như dùng bình phong, màn treo, tủ kệ ngăn cách.
Cách bố trí này nhằm tôn trọng người đã khuất, đồng thời không ảnh hưởng đến sinh khí và sức khỏe tinh thần của mọi người trong gia đình. Như vậy, dù buộc phải đặt bàn thờ tại phòng khách, gia chủ vẫn có thể đảm bảo sự tôn nghiêm và an lành cho cả hai cõi âm dương.
Không nên treo ảnh người mất trong phòng ngủ
Một số người cho rằng đặt di ảnh người thân trong phòng ngủ sẽ giúp họ dễ gặp được người đã khuất trong giấc mơ do quá nhớ thương. Tuy nhiên, điều này lại không được khuyên nên.
Theo quan niệm truyền thống, việc đặt bàn thờ trong phòng ngủ có thể làm phiền nghỉ ngơi của cả người sống lẫn người chết. Người sống có thể gặp ác mộng, rủi ro vì làm phiền giấc ngủ của vong linh. Người chết đang trong quá trình siêu thoát cũng có thể cảm thấy bị quấy rầy khi thấy người thân còn sống quá đau buồn, nhớ thương.
Do đó, tốt nhất không nên đặt bàn thờ phụng người quá cố trong phòng ngủ để tránh ảnh hưởng đến cả hai bên. Cách tốt nhất vẫn là thờ cúng ở nơi thích hợp để cả hai cõi được yên nghỉ.
Không để ảnh sáng quá lớn chiếu thẳng vào di ảnh
Theo phong thủy, việc chiếu trực tiếp ánh sáng mặt trời lên di ảnh người đã khuất là điều cấm kỵ, mặc dù chưa có lời giải thích rõ ràng. Do đó, khi thiết kế không gian thờ cúng, cần lưu ý tránh ánh nắng chiếu thẳng vào bàn thờ.
Gia chủ nên tạo không gian yên tĩnh, trang nghiêm và che chắn để bảo vệ sự tôn kính dành cho người đã khuất. Có thể sử dụng rèm cửa, màn che, hoặc các giải pháp thiết kế hợp lý để hạn chế tối đa ánh sáng trực tiếp. Ngoài ra, nên chọn vị trí ít người qua lại và không để di ảnh quá to, lộ liễu. Như vậy, gia đình vừa đảm bảo sự tôn kính, vừa theo đúng phong thủy truyền thống.
Nên treo theo nguyên tắc “Nữ tả – Nam hữu” khi treo nhiều ảnh người đã khuất trong nhà
Theo phong tục truyền thống, khi đặt nhiều di ảnh nam nữ trên cùng một bàn thờ gia tiên, người Việt thường tuân theo nguyên tắc “Nữ tả – Nam hữu”.
Cụ thể, khi nhìn theo hướng người đứng trước bàn thờ quay lưng lại, di ảnh phụ nữ được đặt bên tay trái, còn di ảnh nam giới đặt bên tay phải. Nguyên tắc này xuất phát từ quan niệm truyền thống coi phụ nữ như tay phải đắc lực giúp đỡ người chồng trông nom gia đình.
Áp dụng theo nguyên tắc trên sẽ giúp cân bằng âm dương, mang lại sự hài hòa cho gia đình khi thờ cúng tổ tiên. Đây cũng được coi là một trong những điều kiêng kỵ cần lưu ý khi sắp xếp vị trí di ảnh.
Treo ảnh cả gia đình
Theo quan điểm của nhiều chuyên gia phong thủy, việc treo ảnh người đã khuất không gây ảnh hưởng xấu đến những người còn sống trong gia đình. Bởi lẽ, đây là cách thể hiện lòng biết ơn và sự tôn kính đối với người đã mất.
Hơn nữa, bức ảnh chung của cả gia đình có mặt người quá cố còn giúp nhắc nhở mọi người nên trân trọng khoảng thời gian đã đi qua bên nhau và sống thật tốt để không phụ lòng người khuất. Vì thế, việc treo tranh ảnh gia đình có hình ảnh người đã mất là điều hoàn toàn có thể chấp nhận được. Điều quan trọng là thể hiện thành ý và sự tôn kính.
Lời kết
Chúng ta đã có câu trả lời cho “có nên thờ ảnh người mất” Thờ cúng tổ tiên là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Tuy nhiên, để việc thờ cúng đạt hiệu quả, cần lưu ý những điều kiêng kị nhất định.
Về cơ bản, người Việt không nên đặt bàn thờ người đã mất ở những nơi không thích hợp như phòng khách hay phòng ngủ. Bên cạnh đó, cần tránh chiếu trực tiếp ánh sáng vào di ảnh, cũng như xếp đặt theo nguyên tắc nam bên phải – nữ bên trái để đảm bảo sự cân bằng.
Nhìn chung, miễn thể hiện sự tôn kính và không quá lạm dụng, việc treo ảnh người đã khuất vẫn mang ý nghĩa tích cực, giúp các thế hệ sau ghi nhớ công ơn tiền nhân. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp mọi người có cách nhìn nhận đúng đắn hơn về vấn đề này.
Xem thêm: