Theo quan niệm dân gian, ngày rằm và ngày mùng một hàng tháng là những ngày đặc biệt quan trọng. Chính vì vậy, nhiều người cho rằng việc có người qua đời vào các ngày này, đặc biệt là ngày rằm, sẽ ảnh hưởng không tốt tới gia đình và người thân của người đó. Thực hư ra sao về quan niệm này? Người chết vào ngày rằm tốt hay xấu cho gia đình hay không? Bài viết, Tang lễ 24h này sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc xung quanh vấn đề trên, cũng như chia sẻ một số điều kiêng kị mà gia đình người quá cố nên lưu ý để tránh rắc rối không đáng có.
Nội dung
Ngày rằm là ngày nào?
Ngày rằm theo âm lịch vốn được coi là thời điểm đặc biệt quan trọng trong năm. Theo quan niệm dân gian cũng như tín ngưỡng Phật giáo, đây là khoảng thời gian mà năng lượng âm dương hội tụ, mang đến may mắn, tài lộc cho con người nếu biết nắm bắt.
Cụ thể, ngày rằm là ngày thứ 15 trong tháng âm lịch. Trong một năm có 12 tháng âm lịch nên sẽ có tổng cộng 12 ngày rằm. Tuy nhiên, không phải ngày rằm nào cũng mang ý nghĩa như nhau. Theo quan niệm Phật giáo, có 4 ngày rằm đặc biệt quan trọng hơn cả, đó là ngày rằm tháng Giêng, tháng 4, tháng 7 và tháng 10 âm lịch. Người ta quan niệm đây là thời điểm “tài lộc hội tụ”, có ý nghĩa vô cùng tốt lành.
Thông thường vào ngày rằm, phật tử sẽ thực hiện nghi lễ cúng bái, thắp hương để cầu may. Ngoài ra họ còn thường xuyên thực hành chay tịnh để tích đức và giảm nghiệp. Theo quan niệm, những việc làm này sẽ giúp gia tăng vận may, cuộc sống gặp nhiều thuận lợi hơn. Vì thế, ngày rằm với nhiều người là biểu tượng của sự tốt lành, may mắn.
Ý nghĩa của ngày rằm đối với Phật Giáo
Trong 12 tháng âm lịch hàng năm, ngày rằm luôn được xem là thời điểm đặc biệt quan trọng. Theo quan niệm Phật giáo, mỗi ngày rằm đều gắn liền với một sự kiện có ý nghĩa trọng đại trong lịch sử đạo Phật hoặc mang thông điệp tâm linh sâu sắc riêng.
- Rằm tháng Giêng: Đánh dấu thời điểm then chốt khi Đức Phật thông báo sau 3 tháng nữa sẽ viên tịch, nhập Niết Bàn. Đây là thông điệp trọng đại để đệ tử và tín đồ Phật giáo chuẩn bị tiễn biệt bậc Thầy vĩ đại của mình.
- Rằm tháng 2: Kỷ niệm ngày Đức Phật cùng chư tăng quay trở lại thành Ca-tỳ-la-vệ, nơi Ngài đã dành 6 năm khổ hạnh trước khi thành đạo, để độ cho phụ vương đắc quả Nhập Lưu. Đồng thời, Ngài còn khai tâm cho La Hầu La, đưa ông trở thành một A-la-hán.
- Rằm tháng 3: Ngày Đức Phật viếng thăm đảo quốc Tích Lan lần thứ 2 để hoằng pháp độ sinh, dạy về hòa bình, từ bi và nhẫn nhục cho 2 hoàng tử đang tranh quyền lực. Từ đó, Ngài đã thành lập nền Phật giáo Tích Lan.
- Rằm tháng 4: Đánh dấu ngày Đức Tổ Sư Thích Ca Mâu Ni giáng sinh. Sự ra đời của bậc Đại giác đã đem lại ánh sáng trí tuệ và từ bi cho toàn nhân loại.
- Rằm tháng 5: Ngày mà vị A-la-hán Mahinda về đến đảo quốc Tích Lan, truyền bá Phật pháp và đặt nền móng cho truyền thống Phật giáo Nam truyền sau này.
- Rằm tháng 6: Đánh dấu 3 sự kiện quan trọng: Đức Phật thuyết pháp lần đầu (Chuyển pháp luân), Ngài lên cung trời Đao Lợi độ mẹ và chư thiên, đồng thời kỷ niệm 7 năm ngày thành đạo.
- Rằm tháng 7: Toàn thể Tăng đoàn bắt đầu thời kỳ An cư kiết hạ để tu tập. Đồng thời, đây cũng chính là ngày Lễ Vu Lan báo hiếu, một trong những ngày lễ trọng đại của Phật tử.
- Rằm tháng 8: Toàn thể Tăng đoàn tiếp tục ở lại tịnh xá tu tập, nghiêm chỉnh giữ gìn giới luật nhằm trau dồi đức hạnh.
- Rằm tháng 9: Đức Phật hoàn thành việc thuyết pháp 3 tháng trên cung trời cho mẹ và chư Thiên. Đồng thời, đây cũng chính là ngày Đức Phật Di Lặc giáng thế.
- Rằm tháng 10: Đức Phật sai 60 vị A-la-hán khắp nơi truyền bá Chánh pháp. Ngài cũng đích thân đến Uruvela giảng dạy và thuyết phục 3 anh em Ca-diếp cùng 1000 người quy y Tam bảo.
- Rằm tháng 11: A-la-hán Sanghamittà mang nhánh Bồ Đề từ Bồ Đề Đạo tràng Ấn Độ đến Tích Lan, chính thức thiết lập nền Phật giáo địa phương.
- Rằm tháng 12: Đức Phật viếng thăm Tích Lan lần đầu tiên sau 9 tháng kể từ ngày thành đạo, mang ánh sáng chân lý của Ngài đến với cư dân địa phương.
Như vậy, có thể thấy ngày rằm âm lịch mang ý nghĩa vô cùng thiêng liêng, thánh thiện với người con Phật. Nó không chỉ đơn thuần là một thời điểm trong năm mà còn ghi dấu bao sự kiện hình thành nên những nét văn hóa độc đáo của đạo Phật. Chính vì vậy, việc có người qua đời đúng vào các ngày rằm này có phải điềm xấu hay không vẫn là điều khiến nhiều người hoang mang.
Người chết vào ngày rằm tốt hay xấu?
Quan điểm về việc mất vào ngày rằm tốt hay xấu vẫn luôn là điều gây tranh cãi. Bên cạnh những lo lắng, hoang mang thì theo góc nhìn của đạo Phật, đây lại không phải là điềm xấu.
Theo quan niệm dân gian, ngày rằm là thời điểm mặt trăng sáng, âm dương hội tụ nên rất dễ bị ô trược, mắc vào những điều không may. Chính vì thế, nhiều người cho rằng nếu có người thân mất đi đúng vào ngày rằm sẽ rất xấu, thậm chí sợ bị trùng tang, liên miên gặp rắc rối.
Tuy nhiên, trong Phật giáo, cái chết chỉ là sự chuyển tiếp từ cuộc sống này sang kiếp sau. Vào ngày rằm, với ý nghĩa tâm linh sâu sắc, sự ra đi sẽ giúp người quá cố dễ dàng siêu thoát, vãng sanh về cõi Cực Lạc hơn. Nếu biết cầu nguyện, niệm Phật, tụng kinh đúng cách sẽ giúp hồn người mất được siêu thăng, giải thoát khỏi nghiệp chướng.
>>>Tham khảo: Biểu hiện của người chết không siêu thoát như thế nào?
Bên cạnh đó, gia đình người mất cũng không cần quá lo sợ vấn đề trùng tang hay điềm xui xẻo. Quan trọng là hãy thực hiện nghi lễ, cúng bái chu đáo, sống tốt để phước đức người mất được nối dài. Như vậy, nhìn tổng thể thì việc mất đi vào ngày rằm theo Phật giáo không phải là điều xấu mà thậm chí còn mang ý nghĩa tích cực.
Có nên tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm không?
Việc có nên tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm hay không còn tùy thuộc vào quan niệm của mỗi người.
Theo quan niệm dân gian, ngày rằm là ngày trăng tròn, là ngày âm dương hòa hợp, là ngày mà các linh hồn được siêu thoát. Người chết vào ngày này được cho là đã được giải thoát khỏi kiếp luân hồi, được về với cõi Phật. Do đó, nhiều người cho rằng việc tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm là một điều tốt đẹp, thể hiện sự kính trọng đối với người đã khuất.
Tuy nhiên, cũng có một số quan niệm cho rằng ngày rằm là ngày mở cửa âm phủ, là ngày mà các linh hồn được lên dương gian. Người chết vào ngày này có thể là do oan khuất, chưa được siêu thoát, nên sẽ mang theo những điều không may mắn cho gia đình. Do đó, một số người cho rằng việc tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm là một điều không tốt, có thể mang lại những điều không may mắn cho gia đình.
Về mặt phong tục tập quán, tang lễ là một nghi thức quan trọng để tiễn đưa người đã khuất về cõi vĩnh hằng. Việc tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm cũng không có gì khác biệt so với những ngày khác. Tuy nhiên, cần lưu ý một số điều sau:
- Nếu người chết là người có đạo Phật, cần tuân theo các quy định của nhà chùa.
- Nếu người chết là người có gia đình theo tín ngưỡng dân gian, cần lưu ý những kiêng kỵ trong tang lễ, chẳng hạn như:
- Không nên tổ chức tang lễ quá rầm rộ, ồn ào.
- Không nên để người chết ở nhà quá lâu.
- Không nên để người chết nhìn ra cửa.
- Không nên để người chết gặp mặt người đang mang thai.
Cuối cùng, việc có nên tổ chức tang lễ cho người chết vào ngày rằm hay không là một quyết định mang tính cá nhân. Mỗi người cần cân nhắc và lựa chọn dựa trên quan niệm của mình, cũng như những yếu tố thực tế khác như điều kiện gia đình, tín ngưỡng tôn giáo,…
Cách cúng người chết vào ngày rằm
Cúng người chết vào ngày rằm cũng giống như cúng người chết vào những ngày khác. Tuy nhiên, có thể thêm một số lễ vật sau:
- Bánh chưng, bánh dày, chè trôi nước,…
- Hoa quả, trái cây.
- Đèn nến, hương trầm.
- Tiền vàng, vàng mã.
Khi cúng, cần đọc bài khấn, cầu nguyện cho người chết được siêu thoát, sớm về cõi Phật.
Những điều kiêng kỵ cần tránh đối với người chết
Theo quan niệm dân gian, sau khi có người qua đời, bên cạnh việc lo hậu sự, tang lễ, gia đình cần lưu ý một số điều kiêng kỵ để tránh vận rủi cho cả người sống và người chết:
- Không nên để người thân bị tai nạn đuối nước khi có mặt người vừa mất, bởi sẽ không cứu kịp và họ sẽ bị hộc máu mà chết. Quan niệm này xuất phát từ tư tưởng cho rằng linh hồn người chết sẽ quay về đòi nợ, trả thù những người còn sống. Khi đó sẽ khiến nạn nhân hoảng loạn, không thể thoát khỏi và tử vong. Đây cũng là cách cảnh báo, ngăn ngừa những vận rủi có thể xảy ra cho gia đình.
- Nên cúng tại nơi người gặp nạn chứ không đưa thi thể về nhà. Lý do là sẽ mang theo âm khí, ảnh hưởng đến sinh hoạt, làm ăn. Lý do là sẽ mang theo âm khí, uất ức của người chết, ảnh hưởng xấu tới công việc, sinh hoạt của người còn sống.
- Trường hợp người chết do treo cổ, phải dùng dao chém đứt dây thừng chứ không tháo ra. Làm như vậy sẽ chấm dứt oan nghiệt và gia đình mới tránh được họa tương tự.
- Không nên để cha mẹ đưa tang con khi con mất trước. Đây là nghịch cảnh, sẽ khiến cha mẹ đau đớn nhiều hơn. Khi con cái ra đi trước, cha mẹ sẽ phải chịu cảnh mất mát lớn nhất, đau đớn nhất đời người. Đó là cảm giác như bị xé toạc trái tim, như có một nửa thân thể bị giật mất. Hơn nữa, việc con cái lìa đời trước cha mẹ còn khiến họ cảm thấy bản thân thất bại trong vai trò người nuôi dưỡng.
- Cần chọn ngày giờ lành, phù hợp với tuổi táng để nhập quan. Bởi quan niệm cho rằng nếu lựa chọn nhầm ngày giờ xấu, không hợp với tuổi hoặc mệnh của người quá cố thì sẽ xui xẻo, không đem lại sự yên bình cho linh hồn. Người nhà còn có thể gặp phải điềm rủi như làm ăn thất bát, mâu thuẫn, thường xuyên đau ốm…
- Không cho phép chó mèo nhảy qua người chết để tránh “quỷ nhập tràng”. Khi chó mèo nhảy qua thi thể, linh hồn người mới mất chưa siêu thoát hoàn toàn có thể bám vào con vật. Từ đó chúng sẽ trở thành vật trung gian để linh hồn ám vào người sống, gây ra hiện tượng ám.
- Kiêng mượn đồ đạc, quần áo người sống cho người chết dùng. Làm vậy sẽ khiến người sống gặp vận rủi. Lý do là vì những vật dụng đó sẽ bám theo phần âm khí, phần uất ức của người chết. Khi đem về sử dụng sẽ khiến gia chủ gặp phải điều xui xẻo như ốm đau, mắc tai nạn, làm ăn thất bát…
Như vậy, có thể thấy đa số các quan niệm trên đều xuất phát từ ý thức bảo vệ, ngăn ngừa rủi ro cho người còn sống sau khi có người ra đi. Chúng phản ánh lòng hiếu thảo, sự quan tâm của người Việt đối với người đã khuất.
Lời kết
Sau khi tìm hiểu các quan điểm khác nhau xung quanh vấn đề người chết vào ngày rằm, có thể thấy việc ra đi đúng vào thời khắc đặc biệt này không hẳn đã mang lại xui xẻo như nhiều người vẫn lầm tưởng.
Thay vào đó, theo cách nhìn nhận của đạo Phật, cái chết chỉ là sự chuyển tiếp tất yếu của con người. Vào ngày rằm, với ý nghĩa tâm linh sâu sắc, việc ra đi thậm chí còn giúp người quá cố dễ dàng siêu thoát hơn.
Điều quan trọng là gia đình nên thực hiện đúng những nghi lễ cần thiết để cầu nguyện, hỗ trợ hương linh người thân. Bản thân mỗi người cũng cần có lòng nhân ái, sống tốt để phước đức được nối dài. Như vậy, dù có ra đi vào bất cứ thời điểm nào, linh hồn người đó vẫn được thanh thản, siêu thoát.
>>>Tham khảo: