Trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt Nam, nghi lễ trình đồng mở phủ, hay còn gọi là Tứ phủ trình đồng, đó là một trong những nghi lễ bắt buộc đối với mỗi đệ tử để trở thành tân đồng/thanh đồng phụng sự Tiên Thánh. Vậy trình đồng mở phủ là gì và cách thực hiện nó như thế nào? Hãy cùng Tang lễ 24h tìm hiểu ngay nhé!

Nội dung

Trình đồng mở phủ là gì? Mở phủ là gì? Trình đồng là gì?

Lễ trình đồng mở phủ, hay còn được gọi là lễ mở phủ, là nghi lễ ra đồng của người có căn đồng và số lính. Trong tín ngưỡng Đạo Mẫu, việc thực hiện trình đồng mở phủ được coi là nghi thức tối cao nhất, là sự khẳng định của sợi dây gắn kết giữa đồng nhân và thánh mẫu đình thần Tam – Tứ phủ.

Đây là một nghi thức bắt buộc đối với những người mong muốn trở thành tín đồ của Đạo Mẫu, đồng thời đánh dấu sự chính thức của họ trở thành con đồng Tứ phủ, hay còn được biết đến là “con ông THÁNH”. Sau 3 năm thực hiện lễ tạ đàn bốn phủ, họ được xem là TÂN ĐỒNG, và sau 3 năm nữa, khi thực hiện lễ tạ đàn bốn phủ, họ trở thành THANH ĐỒNG.

Các thanh đồng có căn số làm thầy sẽ được phong quan (thanh đồng đạo quan), và từ đó, họ có khả năng thực hiện nghi lễ mở phủ cho người khác. Tuy nhiên, để việc trở thành TÂN ĐỒNG có ý nghĩa và có lợi ích cho bản thân và cho xã hội, việc quan trọng nhất là tìm được Thầy có tâm.

Trước khi quyết định theo đồng thầy, người thực hiện cần phải tỉnh táo và suy nghĩ thực tế về tư cách, tâm hồn và tài năng của người thầy. Quan sát cách họ dẫn dắt và làm việc, cũng như những người mà họ đã dẫn dắt, là quan trọng để đảm bảo sự hướng dẫn chính xác và tích cực trong quá trình trở thành TÂN ĐỒNG.

Thường sau thời gian 3 năm thử lính và 9 năm thử đồng, người thực hiện sẽ tham gia lễ tạ ơn phật thánh tạ thầy, cấp sắc thành đồng. Từ đó, các thanh đồng có thể có duyên để thực hiện hành đạo, khai hồ, mở phủ và nhận đệ tử.

Tuy nhiên, hiện nay có những trường hợp cô đồng, cậu đồng chưa đủ thời gian thử lính và thử đồng, chưa có lễ cấp sắc thành đồng nhưng đã khai hồ và mở phủ cho đồng nhân. Điều này được coi là việc làm sai trái, không tuân theo truyền thống lâu dài và không tôn trọng giữ đạo, vì không trọng thánh và không tôn trọng thầy thì không thể thành công trong đường lối mình đã chọn.

Trình đồng mở phủ là gì? Cách thức thực hiện nghi lễ

Những khoa cúng mở phủ trình đồng

Trước hết, cần tiến hành lễ bày biện đàn tràng mũ mã hoa nghi và lễ vật tiến cúng, sau đó mời pháp sư thực hiện các khoa cúng theo trình tự sau:

Cúng phát tấu: Dẫn đàn tràng ngũ vị sứ giả, đi tiến trình chư Phật, Bồ Tát, và từng tòa Thiên phủ, Địa phủ, Thoải phủ và Nhạc phủ (cáo trình đàn tràng và cống nạp thập vật đăng trình để chư vị Phật Thánh hành vân giá vũ).
Cúng Phật (nếu có điều kiện, có thể dẫn đàn lục cúng, tụng kinh cầu an và Dược Sư hoặc Phả Môn).
Cúng Tứ phủ (thêm đường thỉnh Trần triều nếu như ngôi đền đó có cung thờ nhà Trần).
Khoa cúng sơn trang.
Khoa cúng chư vị Thiên quan, khao tiến Năm dinh.
Khấn lễ những cụ cố đồng đền tiền bối bản đền.
Cúng chúng sinh bố thí cô hồn.

Chuẩn bị những gì cho lễ trình đồng mở phủ?

Tân đồng, khi thực hiện lễ mở phủ, cần chuẩn bị một loạt vật phẩm quan trọng, trong đó có:

1 khăn phủ diện.
1 áo công đồng khăn tấu hương.
4 cái khăn 4 màu xanh, đỏ, trắng, vàng, đại diện cho cầu 4 phủ, giúp thầy đồng trưởng kéo cầu cho đệ tử qua cầu thoát nạn.

Ngoài ra, khăn áo để hầu cũng rất quan trọng, tùy thuộc vào điều kiện mà họ sẽ sắm mỗi giá 1 bộ khăn áo. Những người không có điều kiện có thể chỉ cần 5 bộ áo dài 5 màu, gồm đỏ, xanh, trắng, vàng, và xanh lam, hoặc có thể mượn khăn áo từ người khác hoặc từ đồng thầy. Tuy nhiên, khăn áo công đồng do tiên thánh sang khăn sẻ áo cho không được mượn và cũng không được cho ai mượn.

Chuẩn bị đàn mã trong lễ trình đồng là vô cùng quan trọng. Truyền thống xưa thường sử dụng mã họa Hàng Trống để đơn giản hóa và tiết kiệm, nhưng hiện nay thì thường sử dụng vàng mã hình, bao gồm hình ảnh voi, ngựa (long chu, mã tượng), các loại mũ; vàng hoa và bài vị; hia ngựa, thuyền rồng; Tòa sơn trang, núi giùm, hải sảo; hình tam đầu cửu vỹ, sớ tấu và nhiều hình ảnh khác.

Lễ vật không thể thiếu trong đại lễ là lễ khao thỉnh Sơn trang, bao gồm vật tiến cúng như các loại đồ mặn, đồ mã, và tiền vàng.

Lễ tiến đàn Sơn trang là một phần quan trọng trong lễ mở phủ, bao gồm việc tiến cúng hoa quả thành tòa, động, đồ ăn, hải sản, và bánh kẹo. Việc sắm lễ tùy thuộc vào tâm người chủ lễ, nhưng như các cụ thường nói: “Giàu làm kép, hẹp làm đơn.”

Trong các tráp lễ Tứ Phủ, không thể thiếu gương lược, cau trầu, bút, sách, khăn, trà, trà, thuốc, gạo, tiền, quạt, cùng với 7 (cho nam) hoặc 9 (cho nữ) quả trứng gà sống bọc trong giấy mã đỏ, vàng, xanh, trắng ứng với từng phủ. Thêm vào đó, 4 chóe nước thanh tịnh ứng với từng phủ, cũng như các mâm quạt, lược, và gương soi dâng cô Bơ Thoải Cung.

Nghi lễ trình đồng mở phủ được truyền từ các bậc tiền bối như cụ đồng Xuân, cụ Trang Công Thịnh, cụ Cao Sơn Hải, và tiếp tục về sau với ông Lưu Ngọc Đức, ông Hùng Hoàng Mai, theo một quy tắc nhất định.

Trước khi mở phủ, đệ tử được tôn nhang và đội lệnh Tứ phủ. Sau khi pháp sư thực hiện các khóa như phát tấu, cúng Phật, tụng kinh, cúng Thánh Mẫu, khao thỉnh Sơn Trang và Trần Triều, cũng như cúng chúng sinh, quan thầy mới vào khai đàn mở phủ. Đàn mở phủ thường hầu 5 quan lớn và đến Chầu bà sang khăn cho tân đồng, bao gồm cả chứng đàn, chứng sớ và mở bốn phủ: Thiên – Địa – Nhạc – Thoải. Chầu đệ nhị hay Chầu lục sang khăn chứng đàn mã của tân đồng trong lễ mở phủ.

Trong đàn duyên trình đồng, không thỉnh Trần Triều và các Chúa bói ngự đồng nhằm để chứng lễ Tứ phủ. Sau khi được Đồng thầy sang khăn, đội cơi trầu và đồng tân sẽ hầu lần lượt từ thỉnh bóng Tam tòa Thánh Mẫu và mở khăn hầu từ các giá quan lớn trở đi.

Chuẩn bị những gì cho lễ trình đồng mở phủ?

Tiến trình mở phủ trình đồng

Khi đã hoàn thành phần cúng Phật Thánh, chúng ta chuyển sang phần hành lễ khai đàn mở phủ trình đồng. Đồng thầy hầu dẫn trình cho đệ tử, một hình thức mà các Thánh nhập đồng để tắm vía cho tân đồng, với ý nghĩa là từ nay về sau, tâm hồn của tân đồng sẽ trở nên trong sáng, thuần khiết để các Thánh có thể giáng đồng vào tân đồng khi hầu Thánh sau này.

Các Quan lớn – Chầu Bà, đại diện cho Tiên Thánh các tòa, đến nhận lễ và nhận đồng. Họ chấp giấy sớ hoa nghi, sang khăn tỏa bóng để tân đồng bắt đầu được hầu Thánh theo hệ thống từ Thánh Mẫu tới Quan lớn, Chầu Bà, Ông Hoàng, Thánh Cô, Thánh Cậu. Điều này là một nghi thức dân gian, có những nghi lễ truyền miệng qua các thế hệ, hoặc theo phong tục của từng đền, từng đồng thầy khác nhau, nhưng vẫn giữ những đặc điểm chung: Quan lớn mở phủ, Chầu Bà sang khăn, và không lập đàn trình đồng Tứ phủ tại các ngôi đền không có cung thờ chư vị Tiên Thánh Tứ phủ.

Trong đàn lễ mở phủ trình đồng, bốn mâm hay tráp lễ bốn phủ là không thể thiếu. Quan lớn sẽ về hành đàn, mỗi phủ đều có đầy đủ vật dụng như gương, lược, bút sách, khăn mặt, mùi xoa, trà, thuốc, trầu cau, bông hoa, gạo, tiền, diêm, quạt… Cùng với trứng gà hoặc trứng vịt sống gói giấy đỏ, xanh, trắng, vàng, tượng trưng cho vía của tân đồng. Những vật phẩm khác thì đại diện cho những vật dụng hàng ngày của mỗi con người, để tân đồng có đầy đủ những vật cần thiết khi vía của mình ở trong Tứ phủ.

Khi vào mở phủ trình đồng, Quan lớn nhặt quả trứng gói giấy theo màu phủ, thư hương. Họ có thể bóc một chút giấy để hở quả trứng và đặt vào âu hoặc bát hoặc chậu. Sau đó, họ dùng gáo để phá giấy phủ miệng chóe, lấy nước giội vào trứng để tắm vía cho tân đồng. Đến lượt tiễn đàn, Quan lớn sẽ nhặt các vật phẩm từ mâm hay tráp lễ phủ và đặt vào chậu phủ tám vía của tân đồng. Họ cũng có thể múa cờ kiếm, ra uy, và ngự tọa để thông truyền chỉ phán, ban tài phát lộc cho tân đồng và thập phương tín thí.

Trong quá trình mở phủ trình đồng, có những vùng miền có thể bày thêm bốn chậu cây. Quan lớn sẽ về trồng cây và gốc cây đắp cho tân đồng, biểu tượng cho việc tân đồng sẽ phát triển mạnh mẽ. Những bước lễ này giúp tân đồng có sự chuẩn bị tốt nhất cho hành trình tiếp theo của mình.

Chi phí trình đồng mở phủ

Đây là phần thu hút sự quan tâm lớn từ đông đảo người. Tuy nhiên, do tính chất tâm linh của nghi lễ, việc đặt ra con số chi phí cụ thể là một thách thức. Mỗi thầy có một phép lễ riêng biệt, mỗi người thầy thường thực hiện theo cách và lễ tùy tâm khác nhau. Do đó, không thể xác định một con số chính xác cho chi phí của nghi lễ này.

Đối với những người có điều kiện khó khăn, chi phí cho nghi lễ này thường nằm trong khoảng 10 – 15 triệu đồng. Đối với những người có điều kiện tốt, con số này có thể lên đến gấp đôi, gấp ba hoặc thậm chí nhiều hơn, phụ thuộc vào mong muốn của từng tân đồng về mức độ chu tất và đầy đủ.

Lưu ý rằng đây chỉ là chi phí để mua đồ lễ, không bao gồm chi phí phải trả cho đồng thầy.

Không trình đồng mở phủ có được không?

Hiểu về việc Trình đồng mở phủ là hiểu rằng đây là một quá trình đòi hỏi sự đầu tư lớn, với chi phí dao động từ vài chục triệu đến nửa tỷ đồng. Tuy nhiên, người không thực hiện có thể phải đối mặt với những hậu quả như bệnh tật, tâm trạng dở dở điên điên, sự lận đận trong sự nghiệp và mối quan hệ khó khăn.

Có những trường hợp thậm chí bị đe dọa rằng nếu không mở phủ, họ sẽ phải đối mặt với cái chết. Chỉ khi biết đến cửa Thánh và cúi đầu dưới lệnh, họ mới có thể trở nên mạnh mẽ và cuộc sống trở nên thuận lợi hơn.

Vì lẽ đó, đa số mọi người thường hành động theo sự sợ hãi và lời khuyên của các thầy. Tuy nhiên, những người lớn tuổi trong cộng đồng thường khuyến cáo cần phải cân nhắc kỹ lưỡng, không nên vội vàng mở phủ vì chỉ khi có cuộc sống viên mãn, con cái an lành thì việc mở phủ mới thực sự có ý nghĩa. Các Đồng già thường nhắc nhở: “Đừng bao giờ vội vàng lên sập công đồng, con nhé.”

Điều này chưa kể đến những người không có căn nhưng lại vội tin vào lời thầy bói, sau đó vay mượn để trình đồng mở phủ. Lưu ý rằng việc trình đồng mở phủ không nên trở thành một phong trào vô tình làm mất đi tính linh thiêng và trong sáng của nghi lễ.

Lời khuyên quan trọng ở đây là cần phải suy nghĩ và tìm hiểu kỹ trước khi quyết định. Việc trình đồng mở phủ phải được đảm bảo bởi bề trên, người có trách nhiệm soi căn và sử dụng Tâm sáng để xác định xem Đồng con đã đủ điều kiện mở phủ hay chưa. Điều này bao gồm:

Soi vị Thánh nào cầm bản mệnh để trình đúng cửa cha và mẹ.
Xem xét căn quả của Đồng con để đánh giá xem có duyên mở phủ hay chỉ cần tôn nhang bản mệnh, trình trầu để yên an bản mệnh.

Ngoài ra, người thực hiện cũng cần tu tâm để làm cho tâm trong sáng, bắc ghế cha ngồi và ngự ngôi mẹ. Hầu thánh phải xin được ơn trên gia hộ để có cơ hội tích phúc trả nghiệp.

Nếu chưa đủ điều kiện, có thể xin tạm hoãn và sửa sai bằng cách sám hối. Quan trọng nhất là không nên hoang phí số tiền mà không cân nhắc, vì không có Thánh nào khuyến khích sự xa hoa. Trong lĩnh vực tâm linh, lý trí và khoa học vẫn phải được sử dụng để tránh rơi vào sự mê muội.

Xem thêm: