Ma có thật không: Bật mí sự thật về ma trên đời không?

Trong bóng tối của đêm tối, khi màn đêm buông xuống và bao phủ tất cả bằng bóng đen u tối, câu chuyện về ma có thật lại trỗi dậy như những hồn ma đang đợi chờ để kể lại những điều kinh hoàng. Ma, có thật hay chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng? Câu hỏi này đã làm nảy mầm nhiều tranh cãi, và không ít người đã chia sẻ những trải nghiệm đáng sợ, tận mắt chứng kiến ma có thật. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá mảng đen tối của thế giới siêu nhiên, để tìm câu trả lời cho câu hỏi: Ma có thật không?

Ma có thật không?

Không thể phủ nhận rằng trong lịch sử loài người, hay thậm chí trong cuộc đời của mỗi con người, xuất hiện những hiện tượng kỳ lạ, gây ngạc nhiên và không thể lý giải.Những sự kiện này có thể là những điều đơn giản như cánh cửa tự đóng, đồ vật biến mất, nơi nào đó đột ngột thay đổi nhiệt độ, đến hình ảnh của người thân đã khuất xuất hiện trước mắt. Do đó, việc đánh giá sự tồn tại của ma quỷ dưới góc độ khoa học luôn gặp những thách thức đặc biệt.

Khoa học vẫn chưa thể đưa ra đánh giá vững chắc về sự tồn tại của ma quỷ (Ảnh: Getty). Theo GS. Stephen Hupp, một chuyên gia tâm lý học lâm sàng tại Đại học Nam Illinois Edwardsville, Mỹ, nhiều hiện tượng đã bị hiểu lầm là do tác động của ma quỷ.

Một trong những ví dụ là hiện tượng bóng đè, hay tê liệt khi đang ngủ, mà khoa học đã chứng minh và công nhận. Trước khi được khoa học giải thích, người ta thường nghĩ rằng đây là do tác động của ma quỷ hay quỷ ám.

Ngoài ra, có nhiều mâu thuẫn trong quan niệm về ma. Liệu ma có phải là hình thể vật chất hay không? Chúng có khả năng di chuyển xuyên qua vật thể rắn hay không?

Dựa trên logic và các định luật vật lý cơ bản, hình ảnh về ma quỷ (nếu chúng tồn tại) dường như trái ngược với những kiến thức hiện tại. Ví dụ, nếu ma là linh hồn của con người, tại sao chúng lại xuất hiện với quần áo và vật phẩm vô tri như mũ, gậy, váy…

Hoặc nếu ma có khả năng giao tiếp với con người, tại sao linh hồn của những người bị giết không nỗ lực thông báo cho cảnh sát để tìm ra thủ phạm, hoặc làm rõ vụ án cho một ai đó?

Với nhiều lý thuyết cơ bản đối nghịch nhau, rất ít nghiên cứu khoa học đề cập đến ma quỷ. Mặc dù vậy, khoa học cũng không khẳng định hoặc phủ nhận sự tồn tại của ma quỷ và linh hồn.

Ngược lại, nhiều quan điểm cho rằng ma quỷ có thể tồn tại, nhưng nếu chúng không thể được phát hiện, hoặc hiển thị một cách không thể nhìn thấy dưới bất kỳ hình thức nào, thì mọi bằng chứng như tranh ảnh, video, âm thanh… đều không thể được coi là bằng chứng về sự hiện hữu của ma. Nói cách khác, ma quỷ có thể là một đề tài mà khoa học vẫn chưa thể đưa ra câu trả lời.

Khoa học và logic về ma

Một thách thức lớn khi nghiên cứu về ma từ góc độ khoa học là sự xuất hiện của nhiều hiện tượng kỳ lạ được cho là liên quan đến ma. Từ cửa tự đóng, mất chìa khóa, đến khu vực lạnh lẽo trong hành lang, thậm chí là việc nhìn thấy linh hồn của người thân đã qua đời.

Trong cuộc phỏng vấn cho cuốn sách “Ghostly Encounters: The Hauntings of Everyday Life” của Dennis và Michele Waskul vào năm 2016, những người trải nghiệm ma thường không chắc chắn về việc họ đã gặp ma hay không, cũng như không chắc chắn về tính thực tế của những hiện tượng mà họ trải qua. Điều này là do họ không nhìn thấy điều gì đó giống như “bóng ma” thông thường mà hầu hết mọi người nghĩ đến. Thay vào đó, họ thường chỉ bị thuyết phục rằng họ trải qua một sự kiện kỳ lạ, không thể giải thích, siêu nhiên hoặc bí ẩn.

Vậy nên, nhiều người có kinh nghiệm về ma có thể không nhất thiết phải nhìn thấy điều gì đó mà mọi người thường thấy là “bóng ma” cổ điển. Thực tế, họ có thể có những trải nghiệm khác nhau hoàn toàn, chỉ có điểm chung là không thể giải thích một cách dễ dàng.

Kinh nghiệm cá nhân là một phần, nhưng bằng chứng khoa học là một vấn đề khác. Một trong những thách thức khi nghiên cứu về ma là không có định nghĩa chung rộng rãi về ma là gì. Một số người cho rằng ma là linh hồn của những người đã chết và “lạc” trên đường đến thế giới bên kia, trong khi người khác nghĩ về ma như những thực thể tinh thần chiếu xuống từ tâm trí của chúng ta.

Có nhiều mâu thuẫn trong các quan niệm về ma. Ma có vật chất hay không? Chúng có thể di chuyển qua các vật thể rắn mà không gặp trở ngại, hay có thể đóng cửa lại và ném đồ vật khắp phòng. Theo quy luật vật lý, có những thách thức không nhỏ. Nếu ma là linh hồn con người, tại sao chúng lại xuất hiện với quần áo và vật phẩm vô tri (có thể là vô hồn) như mũ, gậy và váy – chưa kể đến những báo cáo về các phương tiện di chuyển như tàu, ô tô và toa tàu ma?

Nếu ma là linh hồn của những người đã chết và không thể giải cứu, tại sao vẫn có những vụ án giết người chưa được làm sáng tỏ, khi ma được cho là có thể giao tiếp với thế giới tâm linh và có thể chỉ ra kẻ giết hại cho cảnh sát? Những câu hỏi này liên tục xuất hiện, khiến cho bất kỳ tuyên bố nào về ma cũng trở nên đầy nghi ngờ.

Các nhà nghiên cứu khác cho rằng lý do ma chưa được chứng minh tồn tại là do chúng ta thiếu công nghệ phù hợp để khám phá hay ghi lại thế giới tâm linh. Tuy nhiên, điều này cũng không chắc chắn: Bóng ma tồn tại và xuất hiện trong thế giới vật chất thông thường của chúng ta (và do đó có thể được phát hiện và ghi lại trong ảnh, video, phim và bản ghi âm).

Nếu ma tồn tại và có thể được phát hiện hoặc ghi lại một cách khoa học, chúng ta nên tìm bằng chứng xác thực về điều đó – nhưng thực tế lại không phải như vậy. Nếu ma có thật nhưng không thể được phát hiện hoặc ghi lại một cách khoa học, thì mọi bằng chứng như ảnh, video, âm thanh và các bản ghi khác được cho là liên quan đến ma không thể coi là chứng cứ.

Với quá nhiều lý thuyết mâu thuẫn và ít thông tin khoa học, đây là một chủ đề khó khăn. Đặc biệt, với sự phát triển gần đây của các “ứng dụng ma” cho điện thoại thông minh, việc tạo ra hình ảnh ma quái và chia sẻ chúng trên mạng xã hội trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, làm cho việc phân biệt giữa thực và giả mạo trở nên khó khăn đối với các nhà nghiên cứu về ma.

Vì sao ta tin rằng ma tồn tại?

Ma có thật không? Câu trả lời phụ thuộc vào cách bạn định nghĩa “ma” là gì. Hiện tại, khoa học không thể chứng minh sự tồn tại của những linh hồn có khả năng đi xuyên qua vật thể, tự làm nổi lên từ dưới gầm giường, và tạo ra âm thanh như tiếng ván sàn cót két vào ban đêm.

Tuy nhiên, có một số hiện tượng tâm lý và thần kinh, trong đó, những hình ảnh của bóng ma có thể phát sinh từ trí tưởng tượng của con người, hoặc xuất hiện do sự nhiễu loạn trong hệ thống não bộ của những người trải nghiệm chúng.

Những bóng ma nảy mầm từ niềm tin

Không phải ai cũng tin rằng ma quỷ tồn tại cũng từng trực tiếp trải nghiệm những sự kiện ma quỷ trong đời thực. Tuy nhiên, đa số mọi người đã tiếp xúc với thể loại phim ma, đọc truyện kinh dị và nghe kể về những câu chuyện liên quan đến ma.

Từ “The Conjuring,” “Annabelle,” “The Nun” đến “The Ring,” bạn đã xem bao nhiêu loạt phim kinh dị? Ngay cả khi không liên quan đến những bộ phim có ngân sách triệu đô, khái niệm về sự tồn tại của ma quỷ đã góp mặt trong tâm trí mỗi người chúng ta từ rất sớm, qua những câu chuyện mà cha mẹ kể để giữ trẻ không dám ra khỏi phòng vào ban đêm.

Niềm tin vào sự hiện diện của ma quỷ thường được áp đặt trong tâm trí của trẻ từ khi chúng ta còn rất nhỏ, khi chưa có khả năng phản đối và lập luận mạnh mẽ.

Một khi niềm tin đã được ghi sâu vào tiềm thức, nó trở thành một niềm tin chặt chẽ và vô điều kiện. Chúng ta tiếp tục mang theo niềm tin đó khi lớn lên, cho đến khi có đủ trí tuệ để nghi ngờ và đặt câu hỏi về tính chân thực của nó.

Theo một công ty nghiên cứu thị trường YouGov, gần một nửa dân số ở Mỹ ngày nay tin rằng ma quỷ là có thật. Trong số đó, có 13% tin vào sự tồn tại của ma cà rồng. Những niềm tin này chi phối tâm trí họ mỗi khi họ nghe thấy tiếng ván sàn kêu cót két hoặc cảm thấy bất thường lạnh lùng.

Vào năm 1990, các nhà tâm lý học tại Đại học Illinois đã tiến hành một thí nghiệm. Họ chia thành hai nhóm tình nguyện viên để tham quan Nhà hát Quảng trường Lincoln, một địa điểm bỏ hoang trong hàng thế kỷ.

Nhóm thứ nhất được hướng dẫn bởi một người dẫn chương trình nói rằng đây là một nhà hát bị ma ám. Nhóm thứ hai được dẫn đi bởi một người hướng dẫn không đề cập đến chủ đề ma quỷ.

Kết quả cho thấy nhóm thứ nhất có khả năng báo cáo nhiều cảm giác sợ hãi và những trải nghiệm tưởng tượng kỳ lạ hơn.

“Chúng ta có thể dễ dàng bị ảnh hưởng như vậy vì chúng ta là những sinh vật có khả năng tưởng tượng mạnh mẽ,” Chris French, giáo sư ở Đơn vị Nghiên cứu Tâm lý Dị thường tại Goldsmiths, Đại học London, nói.

Con người tiến hóa với khả năng nhạy bén để phát hiện và tránh rủi ro từ thế giới bên ngoài thông qua các giác quan. Chúng ta đã học cách phản ứng cực độ cảnh báo để nhận diện và tránh chạy khỏi các mối đe dọa, giống như một con thú săn mồi.

Đôi khi, hệ thống giác quan này hoạt động quá mức, vẽ ra những điều mà chúng ta không nhìn thấy, không có thật và thuyết phục chúng ta tin rằng chúng là thực tế. Như vậy, những hình ảnh ma bắt đầu được tạo ra từ những âm thanh ngẫu nhiên hoặc hình ảnh mờ ảo.

French nói rằng có một thuật ngữ khoa học để mô tả hiện tượng này. Đó là “pareidolia,” trong đó nhiều người tin rằng họ đã thu âm được tiếng nói của ma. Thực tế là đó chỉ là những âm thanh bình thường trong không gian mở.

Nhiều nhà ngoại cảm hoặc thợ săn ma Phương Tây thường tận dụng tâm lý “pareidolia” để làm lừa đảo. Họ có ý định hướng sự chú ý của người khác vào việc gọi hồn bằng cách sử dụng các cụm từ cụ thể. Sau đó, họ đợi xem bộ não của người đó sẽ tự “tìm ra” trong số các âm thanh ngẫu nhiên một tiếng động giống như một tiếng nói.

Vì vậy, có thể thuyết phục họ tin vào sự tồn tại của linh hồn ma.

Bạn tưởng tượng ra ma để tự dọa bản thân trong các tình huống mạo hiểm

Ít người nghĩ đến hình ảnh ma quỷ vào ban ngày, nhưng bằng một cách nào đó, nỗi ám ảnh về ma quỷ thường xuất hiện vào ban đêm hoặc khi chúng ta tiến vào những nơi tối tăm như căn hầm.

Lý do là vì con người thường cảnh báo nhiều hơn trong môi trường thiếu ánh sáng. Lúc này, bản năng sinh tồn hoạt động mạnh mẽ hơn, và do đó, hệ thống giác quan trở nên dễ bị nhiễm loạn hơn.

Michiel van Elk, giáo sư tâm lý xã hội tại Đại học Leiden, chia sẻ: “Nếu bạn đi bộ trong rừng và nhìn thấy một chuyển động, bạn có thể phạm vào hai loại sai lầm. Trong trường hợp thứ nhất, bạn có thể nghĩ rằng không có gì đe dọa mình, nhưng thực tế là có thể có kẻ săn mồi tiềm năng. Trong trường hợp thứ hai, bạn có thể nghĩ rằng có một kẻ săn mồi ở đó, nhưng thực tế lại không có gì”.

Các nhà tâm lý học nghi ngờ rằng con người đã tiến hóa để nghiêng về trường hợp thứ hai hơn. Có những lý do chính đáng cho sự thiên vị này, vì tổ tiên của chúng ta luôn phải đề phòng trước những mối nguy hiểm rình rập như báo và rắn.

Những người yếu bóng vía và cảnh giác hơn với môi trường xung quanh sẽ có khả năng sống sót cao hơn. Do đó, họ cũng có xu hướng truyền lại nỗi sợ hãi của họ cho thế hệ sau.

Những người thiết kế ngôi nhà ma ám trong các công viên đã khéo léo tận dụng căn bệnh hoang tưởng di truyền này bằng cách tạo ra sự đối đầu với bóng tối và sự mơ hồ trong tâm trí chúng ta.

Một ngôi biệt thự ma ám được thiết kế đúng cách không tạo ra những hình ảnh hay những người giả ma nhảy ra trước mặt bạn. Thay vào đó, chúng thường chỉ tạo ra những gợi ý, khuyến khích bạn tự hỏi liệu bạn vừa nhìn thấy điều gì hay không.

Sự không chắc chắn này làm tăng thêm yếu tố kinh sợ.

Năm 1975, nhà địa lý người Anh Jay Appleton thực hiện một nghiên cứu để phát hiện ra rằng, khi nói về một môi trường sống an toàn, con người thường nghĩ về những địa điểm đáp ứng hai điều kiện. Một là phải có tầm quan sát, nghĩa là có góc nhìn rõ ràng về thế giới bên ngoài. Thứ hai là phải có nơi ẩn náu, cung cấp cơ hội trốn thoát khỏi nguy hiểm.

Ngôi nhà cũ kỹ và ít ánh sáng không đảm bảo cả hai điều kiện này. Nó khiến chúng ta không thể nhìn rõ những gì xung quanh và tạo ra nhiều khu vực tối tăm, nơi các thực thể độc hại có thể ẩn nấp.

Bạn cần một hồn ma để bầu bạn

Nếu bạn đã xem các bộ phim như The Grudge hay The Amityville Horror, bạn có thể nhận thấy rằng những hồn ma đôi khi không chỉ xuất hiện để kích thích sự sợ hãi trong tưởng tượng của người xem.

Theo các nghiên cứu tâm lý học, một số người trải qua chấn thương tâm lý, đặc biệt là sau nỗi đau mất người thân, có thể “triệu tập” những linh hồn đó để trò chuyện và tìm kiếm sự an ủi cho bản thân.

Tương tự như cảm giác “chi ma” mà hầu hết những người mất tay báo cáo, nơi họ cảm nhận rằng phần tay đã mất vẫn còn tồn tại, những người góa phụ thường cho biết họ đã thấy hoặc cảm nhận được sự hiện diện của người chồng đã khuất.

Một cuộc khảo sát năm 1971 trên Tạp chí Y khoa Anh đã chỉ ra rằng gần một nửa số góa phụ ở xứ Wales và Anh đã trải qua trải nghiệm gặp lại linh hồn người chồng đã mất, với những trải nghiệm này đến mức sống động như thực tế.

Các nhà tâm lý học mô tả hiện tượng này là “giao tiếp sau khi chết”, và nó được coi là một trong những trải nghiệm huyền bí phổ biến nhất, ảnh hưởng đến cả những người tin vào thế giới tâm linh và những người không tin vào nó.

Năm 2011, một nghiên cứu trên tạp chí Death Studies đã khảo sát hàng trăm trường hợp về tương tác giữa người sống và người đã khuất. Các tác giả của nghiên cứu cho biết những hình tượng ma thường được người sống tưởng tượng ra để đối mặt với sự đau buồn mà họ trải qua.

Tuy nhiên, cái chết không phải là nguyên nhân duy nhất cho những cuộc gặp gỡ thân thiện với hồn ma. Một số nghiên cứu trên trẻ em bị bắt nạt hoặc tiếp xúc với nguy cơ nguy hiểm cũng cho thấy xu hướng này, và nó cũng có thể xuất hiện ở những người lớn có quá khứ về chấn thương tâm lý từ thời thơ ấu.

Não của bạn không khỏe

Với những nguyên nhân đã nêu trên, chúng ta đã thấy rằng hầu hết các trường hợp nhìn thấy ma thường liên quan đến vấn đề tâm lý tạm thời. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp khác, khi một người thường xuyên nhìn thấy ma và nghe thấy giọng nói của những linh hồn đeo đuổi mình, đây có thể là dấu hiệu ban đầu của một tình trạng bệnh lý, ví dụ như chứng tâm thần phân liệt. Có bằng chứng cho thấy những người mắc chứng rối loạn não tiềm ẩn thường trải qua những hiện tượng huyền bí mạnh mẽ và tiêu cực.

Ngay cả ở những người không mắc bệnh tâm thần, những biến đổi tạm thời trong hoạt động của não cũng có thể kích thích sự xuất hiện của những hình ảnh ma. Ví dụ, những người sử dụng chất kích thích thần kinh như LSD và nấm ma thuật thường báo cáo về những tưởng tượng tâm linh.

Thỉnh thoảng, người ta có thể vô tình tiếp xúc với các chất thức thần này từ bào tử hoặc nấm mốc trong những ngôi nhà bị bỏ hoang, điều này giải thích lý do tại sao những địa điểm này thường được mô tả là ma ám.

Trong trạng thái bóng đè khi ngủ, khi bạn thức dậy nhưng cảm giác cơ thể không thể di chuyển, có khả năng bạn sẽ gặp những hiện tượng ma quái kỳ lạ. Người trải qua trạng thái này thường cảm nhận mình bị hấp dẫn vào một không gian khác, trôi lạc hoặc thậm chí tách rời khỏi cơ thể vật lý. Đôi khi, họ còn thấy một linh hồn ngồi trên ngực mình.

Các nhà khoa học vẫn chưa xác định chính xác nguồn gốc của hiện tượng này, nhưng một số người cho rằng nó xảy ra khi não bộ bị chồng chập giữa trạng thái giấc ngủ và thức tỉnh. Cụ thể, trong giai đoạn giấc ngủ REM, hệ thần kinh vận động của bạn sẽ tắt đi, làm bạn không thể cử động để ngăn chặn những hiện tượng như mộng du hoặc tự hại bản thân.

Nếu bạn thức dậy mà não bộ không khởi động lại hệ thần kinh vận động một cách đúng đắn, bạn sẽ cảm thấy không thể cử động được. Tình huống này đưa bạn vào tình trạng hoảng loạn, có thể khiến bạn nghĩ rằng mình đã chết, và các tín hiệu não có thể bị loạn xạ, tạo ra những hiện tượng ma quái kỳ bí.

Bạn đang bị tác động bởi sóng hạ âm

Não bộ của chúng ta cơ bản hoạt động thông qua các tín hiệu điện sinh học, vì vậy, không thể tránh khỏi hiện tượng nhiễu. Nghiên cứu chỉ ra rằng đôi khi, mọi người có thể trải qua một cuộc gặp gỡ với những “người ở thế giới khác” chỉ vì một âm thanh lạ phát ra từ môi trường xung quanh.

Vào đầu những năm 1980, kỹ sư người Anh Vic Tandy đang làm việc trong phòng nghiên cứu của một công ty cung cấp dịch vụ y tế khi một cảm giác kỳ lạ bao trùm. Ngay lập tức, anh ta cảm thấy sự rùng mình, hồi hộp và kinh sợ.

Trước khi bước vào căn phòng này, đồng nghiệp đã cảnh báo Tandy rằng đây là một căn phòng ma ám. Rất nhiều người trước đó đã trải qua những hiện tượng tương tự khi bước vào đây.

Tuy nhiên, với tư cách là một người không tin vào những điều tâm linh, Tandy đã quyết tâm tìm ra nguồn gốc của vấn đề. Anh ta khám phá mọi ngóc ngách của căn phòng và phát hiện ra một chiếc quạt phát ra âm thanh ở tần số 18,9 Hz.

Mặc dù tai của chúng ta không thể cảm nhận được âm thanh ở tần số này, những sóng âm vô hình vẫn có thể làm rung chuyển nhãn cầu của chúng ta. Đó là lý do khiến Tandy cảm thấy tầm nhìn của mình chuyển động và xuất hiện những hình ảnh ma quái mơ hồ.

Nghiên cứu sau đó chỉ ra rằng một số tiếng ồn cụ thể có thể kích thích cơ quan thị giác và thính giác của con người, tạo ra tình trạng căng thẳng hoặc hoảng sợ.

Tần số 18,9 Hz nằm dưới dải âm thanh có thể nghe được bởi tai người. Sau khi Tandy công bố phát hiện của mình trên Tạp chí của Hiệp hội Nghiên cứu Tâm thần năm 1998, tần số 18,9 Hz được gọi là “tần số sợ hãi”.

Vậy nên, lần tới khi bạn cảm thấy có một trải nghiệm kỳ bí với những người ở thế giới khác trong một không gian quen thuộc và lặp lại, hãy kiểm tra xem có nguồn âm thanh hạ âm nào xung quanh không.

Xem thêm:

• Người chết có nhớ người sống không? Sự thật bí ẩn đằng sau
• Tướng người sắp chết và những dấu hiệu đặc điểm nhận biết
• Dấu hiệu trẻ bị ma trêu và mẹo chữa trẻ khóc đêm tâm linh hiệu quả